Dochody z pracy za granicą a zeznanie roczne w Polsce
Niekiedy spotykamy się z poglądami osób zarabiających poza granicami Polski, że nie muszą składać zeznania rocznego PIT w Polsce. Podawanych jest najczęściej kilka powodów: brak zarobków w Polsce; sporadyczne przyjazdy do ojczyzny; przebywanie większość czasu lub wyłącznie w innym kraju; płacenie podatków w kraju źródła uzyskiwania przychodów. Niestety takie rozumowanie w wielu przypadkach jest błędne. Każda sytuacja musi być indywidualnie oceniona pod kilkoma aspektami, aby móc finalnie uznać, czy należy złożyć zeznanie roczne w Polsce (wyłącznie dochód z zagranicy) lub/i wykazać dochody osiągane poza granicami (osiąganie dochodów w różnych krajach). Poniżej kilka kroków, które trzeba podjąć, aby w sposób prawidłowy ocenić sytuację. Oto podstawowe z nich:
- Ustalenie rezydencji podatkowej. Ustalamy rezydencję podatkową, a więc kraj, w którym powinny być opodatkowane wszystkie dochody niezależnie od kraju ich uzyskania. Przesłanki ustalenia rezydencji wskazane zostały w polskiej ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych – sprawdzany jest aspekt przebywania w obu krajach oraz aspekt tzw. ośrodka interesów życiowych.
- Miejsce uzyskiwania dochodów. Na podstawie dokumentacji (umowy, kontrakty itp.) oceniamy, w którym kraju osiągane są dochody. Często zasadnie to, choć może wydawać się banalne, wcale nie należy do najprostszych. W szczególności, jeśli okaże się, że kraj źródła należy ustalić, nie w oparciu o miejsce pracy, siedzibę podmiotu wypłacającego wynagrodzenie, a np. w oparciu o miejsce faktycznego zarządu przedsiębiorstwa.
- Sposób opodatkowania. Analizujemy przepisy odpowiedniej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Polska zawarła kilkadziesiąt takich umów z różnymi krajami. Są to bilateralne kontrakty regulujące sposoby unikania podwójnego opodatkowania. Umowy wskazują, w którym kraju należy opodatkować dochody, a także jaką metodę unikania podwójnego opodatkowania zastosować.
- Ocena konieczności złożenia zeznania rocznego w Polsce. Po analizie okoliczności, o których mowa powyżej, oceniamy, czy polski rezydent powinien złożyć zeznanie roczne w Polsce i wykazać dochody z zagranicy.
- Obliczenia na potrzeby zeznania. Ustalenie wysokości dochodów z zagranicy oraz należnego podatku wiąże się z koniecznością dokonania odpowiednich ustaleń: liczby dni przebywania za granicą, dat i wysokości wpływów z tytułu wynagrodzenia, wysokości diet za przebywanie zagranicą, analizie kontraktów oraz „wycinków” wynagrodzeń, dobrania odpowiednich kursów walut oraz odliczeń kosztów uzyskania przychodów.
Podsumowując, uzyskiwanie dochodów poza granicami Rzeczpospolitej niekoniecznie musi wiązać się z wykazywaniem ich w Polsce (choć sugerujemy, aby jednak pokazywać fiskusowi zarobione kwoty). Wykazanie dochodów z zagranicy przy jednoczesnym braku dochodów w Polsce w większości wypadków nie spowoduje konieczności zapłaty podatku w Polsce. Natomiast wykazanie dochodów z zagranicy obok dochodów uzyskiwanych w Polsce, często wpływa na wysokość podatku zapłaconego w kraju i rodzi konieczność jego dopłaty.