Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawy o PIT), źródłem przychodu jest odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub jej części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów –
   o ile sprzedaż następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, i nie jest związana z działalnością gospodarczą.

W praktyce oznacza to, że jeśli dana osoba kupi nieruchomość w 2020 r. i zdecyduje się ją sprzedać przed końcem 2025 r., uzyskany z takiej transakcji dochód będzie podlegał opodatkowaniu – ponieważ sprzedaż nastąpiła przed upływem pięcioletniego terminu. Dochód ten będzie stanowił przychód w rozumieniu ustawy o PIT i będzie skutkował obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego, z opcją skorzystania z tzw. ulgi mieszkaniowej.

Wątpliwości interpretacyjne pojawiają się jednak w przypadku, gdy przedmiotem sprzedaży jest nieruchomość zabudowana budynkiem, który to (budynek) został wybudowany przez właściciela już po nabyciu gruntu. Pojawia się wówczas pytanie, czy dla celów podatkowych znaczenie ma data zakupu działki, czy może data zakończenia budowy domu. Odpowiedź na to pytanie ma kluczowe znaczenie, ponieważ to właśnie od daty „nabycia lub wybudowania” liczy się pięcioletni okres, którego przekroczenie powoduje brak obowiązku zapłaty podatku.

Jak wynika z utrwalonego stanowiska organów podatkowych, w sytuacji, gdy podatnik najpierw nabywa grunt, a dopiero później wznosi na niej budynek, za moment nabycia sprzedawanej nieruchomości – rozumianej jako grunt wraz z zabudową – należy uznać datę zakupu działki. Znaczenie dla takiej interpretacji mają regulacje prawa cywilnego, zgodnie z którymi budynek trwale związany z gruntem staje się jego częścią składową, a tym samym nie stanowi odrębnego przedmiotu własności. Oznacza to, że całość – zarówno grunt, jak i budynek – traktowana jest jako jedna nieruchomość, a dla potrzeb podatkowych liczy się wyłącznie data nabycia gruntu.

W konsekwencji, jeśli na przykład podatnik nabył grunt w czerwcu 2020 r., a następnie w 2025 r. ukończył budowę domu na jego terenie, to w przypadku, gdy planowałby sprzedaż całej nieruchomości, mógłby to uczynić bez obowiązku zapłaty podatku dochodowego od jej zbycia już od 1 stycznia 2026 r. – ponieważ pięcioletni termin upłynął z końcem 2025 r.

Takie podejście potwierdzają liczne interpretacje indywidualne wydawane przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, które konsekwentnie wskazują, że momentem wyznaczającym początek biegu pięcioletniego okresu zwalniającego z opodatkowania jest wyłącznie data nabycia gruntu. Przykładem takiego rozumowania jest Interpretacja z dnia 11 stycznia 2021 r. o znaku: 0115-KDIT3.4011.534.2020.2.MK, w której stwierdzono, że: „w przypadku wybudowania budynku na własnym gruncie, grunt ten wraz z budynkiem stanowi jedną rzecz (nieruchomość). Oznacza to, że skoro budynek nie stanowi odrębnej nieruchomości, to nie może być samodzielnym przedmiotem zbycia bez gruntu, na którym został wzniesiony. Sprzedaż nieruchomości obejmuje zarówno zbycie gruntu, jak i znajdującego się na nim budynku trwale z nim związanego. Dlatego za datę nabycia nieruchomości w takim wypadku uznać należy datę nabycia gruntu niezależnie od tego, kiedy na gruncie tym wzniesiono budynek”.